May 02, 2024 | 11:00 / Maraqlı məlumatlar
Üzvi həlledicilər sənayedə və laboratoriyalarda müxtəlif birləşmələrin həll edilməsi və kimyəvi reaksiyaların aparılması, məsələn, lakların və boyaların durulaşdırması , səthlərin təmizlənməsi və kimyəvi sintez üçün çox istifadə olunur. Lakin bu maddələrin 80%-dən çoxu ətraf mühit üçün təhlükəlidir, ona görə də alimlər ekoloji cəhətdən təmiz alternativ axtarırlar. Dünyada ən sadə və təhlükəsiz həlledici adi sudur, lakin bir çox maddələr - məsələn, yağlar, kerosin - onda həll olmur. Bu birləşmələrlə işləyərkən suyu həlledici kimi istifadə etmək üçün səthi aktiv maddələrdən (SAM) istifadə olunur.
Sankt-Peterburq Dövlət Universitetinin alimləri, REA–nın Eksperimental Tibb İnstitutunun (Sankt-Peterburq) həmkarları ilə birlikdə yüksək molekullu səthi aktiv maddələri - polimerləşmiş miselləri sintez etdilər. Yaranan maddələrin unikallığı ondadır ki, onlar adətən bu sahədə çalışan tədqiqatçılar tərəfindən istifadə edilən sintetik səthi aktiv maddələrlə müqayisədə çox aşağı konsentrasiyalarda işləyə bilirlər. Müəlliflər, yaranan səthi aktiv maddələrdən istifadə edərək suda iki fərqli mürəkkəb efiri parçalamaq bunu sübut etdilər. Məlum oldu ki, sənaye səthi aktiv maddələrin istifadə edildiyi konsentrasiyalardan 50% aşağı konsentrasiyalarda prosesin səmərəliliyi 90% təşkil edir. Maraqlıdır ki, reagentin daha yüksək konsentrasiyası qəbul edildikdə (kommersiya ilə müqayisə edilə bilər), səmərəlilik kommersiya səthi aktiv maddənin təsiri ilə müqayisədə daha aşağı idi. Bundan əlavə, alimlər müəyyən etdilər ki, polimerləşmiş misellər bakterisid xüsusiyyətlərə malikdir – onlar qızılı stafilokkokun (Staphylococcus aureusun ) böyüməsinə maneə törədirlər.
Rusiya Elm Fondunun Prezident Proqramının qrantı ilə dəstəklənən tədqiqatın nəticələri “Colloids and Surfaces A: Physicochemical and Engineering Aspects” jurnalında dərc olunub.
