Fev 09, 2024 | 11:40 / Maraqlı məlumatlar
Antropogen iqlim istiləşməsini azaltmaq üçün alimlər atmosferdən karbon qazını çıxarmaq yollarını araşdırırlar. Bunu etmək üçün yeni üsullardan biri Brookhaven Milli Laboratoriyası və Kolumbiya Universitetinin alimləri tərəfindən irəli sürüldü.
Karbon dioksid (CO2) güclü istixana qazıdır, yəni istiliyi udmaq və planeti qızdırmaq qabiliyyətinə malikdir. Karbon dioksid Yer atmosferinin təbii bir hissəsi olsa da, insan fəaliyyəti onun tullantısını sürətləndirir və insan fəaliyyəti ilə əlaqəli bütün istixana qazı emissiyalarının 79%-ni təşkil etdiyi təxmin edilir.
Buna görə də, alimlər iqlim istiləşməsinin təhlükəli tendensiyasını azaltmağa və ya hətta geri qaytarmağa kömək edəcəyi ümidi ilə onu atmosferdən çıxarmağın yollarını tapmağa çalışırlar.
İndi tədqiqatçılar CO2-ni havadan çıxarmaq üçün ən əlverişli yanaşmalardan birini elan etdilər.Onlar zərərli qazı faydalı karbon nanoliflərə çevirmək üçün nisbətən aşağı temperaturda həm elektrokimyəvi, həm də termokimyəvi reaksiyalardan istifadə etməyi təklif etdilər. CO2 -nin nanoliflərə çevrilməsi əvvəllər həyata keçirilsə də, proses 1000C-dən çox yüksək temperatur tələb edirdi.
Əvvəlcə tədqiqatçılar, karbona üzərinə çökdürülmüş palladiumelektrokatalizatordan istifadə etdilər.Bu halda elektrik cərəyanı verildikdə CO2 və su qarışığı karbon monoksit (CO) və hidrogenə (H2) parçalanır. Sonra onlar dəmir-kobalt ərintisindən olan termokatalizatordan istifadə etdilər. Nəticədə CO-nu ilk mərhələdən cəmi 4000C-də karbon nanoliflərə çevirmək imkanı, bu da sənaye miqyasında istifadə üçün daha əlverişlidir. Karbon nanolifləri formalaşdıqça katalizatoru səthdən uzaqlaşdırır, bu da katalizatorun tutulmasına və yenidən istifadəsinə imkan verir.
Tədqiqatçılar qeyd edir ki, "Praktik tətbiq üçün hər iki amil həqiqətən vacibdir – CO2 tullantılarının analizi və katalizatorun təkrar emalı imkanı.
Karbon nanofiberləri çox davamlı olduğundan, ondan xüsusilə beton möhkəmləşdirici kimi bir çox sahələrdə istifadə ediləcəyini söylədilər. "Sementi gücləndirmək üçün sementə karbon nanolifləri daxil edə bilərsiniz”.
Tədqiqat Nature Catalysis jurnalında dərc edilmişdir.