Qədim Ulduzlar elmə məlum olmayan super ağır elementlər yarada bilərlər.
Yan 10, 2024 | 12:00 / Maraqlı məlumatlar
Elementlər, həmin elementin bir atomunun nüvəsindəki proton və neytronların sayı olaraq təyin olunan atom kütlələrindən daha ağır və ya yüngül olur.
Yan 10, 2024 | 12:00 / Maraqlı məlumatlar
Oxunub
2836 dəfə
Elementlər, həmin elementin bir atomunun nüvəsindəki proton və neytronların sayı olaraq təyin olunan atom kütlələrindən daha ağır və ya yüngül olur.
Alimlər dövri cədvəldə olmayan yeni elementlərin mövcudluğu qərarına gəldilər. Yeni bir araşdırma, qədim Ulduzların elmə məlum olmayan son dərəcə ağır elementlər yarada biləcəyini göstərdi.Bəs bu prosesin həddi nədir və element nə qədər ağır ola bilər? Bu suallar alimlərin yeni araşdırmalarının mərkəzində idi. Elementlər, həmin elementin bir atomunun nüvəsindəki proton və neytronların sayı olaraq təyin olunan atom kütlələrinə görə ağır və ya yüngül olurlar. Təbiətdə əhəmiyyətli miqdarda tapılan gələn ən ağır element,atom kütləsi 238 vahid olan urandır(atom nüvəsinin kütlə ədədi). Lakin yeni bir araşdırma, ulduzlarda atom kütləsi 260 dan çox olan naməlum elementlərin olduğunu sübut etdi. Ən ağır elementlər, yalnız neytron ulduzlarının həddindən artıq şəraitində baş verə bilən prosesi adlanan bir müddətdə istehsal olunur. Əslində, bir ulduzda üzən bir atom nüvəsi, bu neytronların bəziləri protonlara çevrilmədən əvvəl saniyənin bir hissəsində neytronlarla doldurulur. Nəticə platin və ya uran kimi ağır bir elementin atomudur.Tədqiqatın aparıcı müəllifi Yan Rederer," qurğuşun və bizmutdan daha ağır elementlər əldə etmək istəyirsinizsə, R prosesi lazımdır " dedi. "Çox tez bir çox neytron əlavə etməlisiniz, amma tutmaq budur ki, bunun üçün çox enerji və çox sayda neytron lazımdır. Hər ikisini tapmaq üçün ən yaxşı yer neytron ulduzunun doğulması və ya ölümü və ya neytron ulduzlarının toqquşması və proses üçün xammal istehsal etməsidir."Tədqiqatçılar qrupu, ağır elementləri özündə saxlayan 42 tanınmış ulduzunun tərkibini araşdırdılar.Ancaq tədqiqatçılar hər bir ulduzu ayrı-ayrılıqda nəzərdən keçirmək əvəzinə, qrupdakı elementlərin tərkibini cəm şəklində araşdırdılar və əvvəllər nəzərdən qaçan qanuna uyğunluqları müəyyənləşdirdilər. Rutenium, rodium, palladium və gümüş də daxil olmaqla müəyyən elementlər bu ulduzlarda çox miqdarda aşkar edilmişdir, lakin dövri cədvəldə onların yanında yerləşən elementlər eyni korrelyasiyaya malik deyildilər.
Alimlərin fikrincə, bu cür elementlə daha ağır elementlərin parçalanması nəticəsində əmələ gəlir. Tədqiqatçılar ilkin ağır elementlərin atom kütləsinin 260-dan az olmadığını təxmin etdilər. Jan Redererə görə "260 rəqəmi maraqlıdır, çünki əvvəllər nə kosmosda, nə də yerdə, hətta nüvə silahı sınaqlarında belə ağır bir şey tapılmayıb" ."Alimin fikrincə onları kosmosda görmək bizə bu qədər zəngin element müxtəlifliyinin necə yarandığı barədə fikir yürütməyə imkan verə bilər." Alimlər uzun müddətdir ki, dövri cədvəlin xaricində başqa elementlərin də olduğunu düşünürlər, lakin atom kütlələri onları qeyri-sabit edir, nəticədə onlar daha yüngül elementlərə sürətlə parçalanırlar. Bu, onların axtarışını və öyrənilməsini son dərəcə çətinləşdirir — məlum olan ən ağır elementin atom kütləsi 294-dür və onun yalnız beş atomu laboratoriyada müxtəlif vaxtlarda əldə edilmişdir.
Tədqiqatin nəticələri Science jurnalında dərc edilmişdir.
https://ab-news.ru/drevnie-zvezdy-mogli-sozdat-sverhtyazhelye-elementy/