Dek 07, 2023 | 11:33 / Maraqlı məlumatlar
İsveçrə alimləri yeni bir maqnitləşmə növü kəşf etdilər. Təcrübələrin nəticələsi göstərir ki, süni şəkildə yaradılan material əvvəllər müşahidə olunmayan bir mexanizmlə maqnitləşir. Maqnitləşmənin ən məşhur forması – ferromaqnitləşmə adlanır ki, adi soyuducularda olan maqnitlərdə mövcud olur. Bu materialdakı bütün elektronların spinləri eyni istiqamətə yönəldildikdə meydana gəlir. Ancaq elektronların spinləri təsadüfi tərəflərə yönəldildikdə meydana gələn daha zəif bir versiya olan paramaqnetizm kimi digər forma da var. Alimlər yeni bir araşdırmada maqnetizmin qəribə bir yeni formasını müəyyən etdilər. Tədqiqatçılar muar materiallarının maqnit xassələri — molibden diselenid və volfram disülfidin iki ölçülü təbəqələrini əlavə etməklə əldə edilən eksperimental materiallarını araşdırdılar. Bu materiallar elektronları özündə saxlaya bilən qəfəs quruluşuna malikdir.Bu muar materiallarının hansı maqnetizmə malik olduğunu öyrənmək üçün alimlər əvvəlcə elektrik cərəyanı verməklə onlara elektronları " daxil etdilər" və gərginliyi tədricən artırdılar. Sonra onun maqnitləşməsini ölçmək üçün onlar lazeri materiala yönəltdilər və bu işığın fərqli polyarlaşmalar üçün nə dərəcədə əks olunduğunu ölçdülər . Bu elektronların spinlərinin eyni istiqamətə (ferromaqnetizmi göstərir) və ya təsadüfi istiqamətlərə (paramaqnetizm üçün) yönəldildiyini müəyyən etməyə imkan verdi. Material əvvəlcə paramaqnetizm nümayiş etdirdi, lakin alimlər qəfəsə daha çox elektron əlavə etdikcə gözlənilməz bir dəyişiklik baş verdi və ferromaqnit halına keçdi. Maraqlıdır ki, bu dəyişiklik məhz qəfəsin qəfəs düyününə birdən çox elektron dolduğu zaman baş verdi. Tədqiqatın aparıcı müəllifi Atach İmamoğlu," bu, mübadilə qarşılıqlı təsir ilə izah edilə bilməyən yeni bir maqnetizm növünün təəccüblü bir sübutu idi " dedi. Alimlər başqa bir mexanizm təklif etdilər: birdən çox elektron qəfəs düyünlərinə daxil olduqda, "dublonlar" adlanan hissəciklərə birləşirlər və nəticədə kvant tunelləmə yolu ilə bütün qəfəsi doldururlar.Bununla birlikdə, elektronlar kinetik enerjilərini minimuma endirir, bu da spinlərini düzəldərək ferromaqnetizm yaradır. Bu "kinetik maqnetizm" nəzəri olaraq onilliklər ərzində proqnozlaşdırılmışdı, lakin əvvəllər bərk materiallarda müşahidə olunmamışdı. Tədqiqatçılar bu fenomeni daha yüksək temperaturda əldə edilə biləcəyini öyrənmək də daxil olmaqla daha diqqətli öyrənməyi planlaşdırırlar.
Tədqiqat Nature jurnalında dərc edilmişdir.
https://ab-news.ru/novaya-forma-magnetizma/