Noy 29, 2023 | 10:23 / Maraqlı məlumatlar
Adi kimyəvi gübrələr dünyada ekoloji cəhətdən ən təmiz maddələrindən biri deyil və bu, bəzi tədqiqatçıların faydalı bakteriyaların alternativ olaraq istifadəsini araşdırma səbəblərindən biridir. Yeni örtük texnologiyası bu cür mikrobları əvvəlkindən daha əlçatan edə bilər. Ənənəvi kimyəvi gübrələr zaman keçdikcə su yollarına daxil olduqda ətraf mühiti çirkləndirir və həm də torpaqdakı qida maddələrini tükəndirir. Üstəlik, onlar nisbətən bahalıdır. Daha davamlı və ekoloji cəhətdən daha təmiz bir alternativ axtararkən, bəzi fermerlər məhsullarına azot fiksasiya edən bakteriyalar tətbiq etməyə başladılar. Bu mikroblar atmosferdən azot qazını udur və torpaqda onu ammonyaka çevirir. Ammonyak bitkiləri qida maddələri ilə ilə təmin edir, tükənmiş torpağı bərpa edir və bitkilərin həşərat zərərvericilərinə qarşı təbii müdafiəsini artırır. Bununla birlikdə, bakteriyaların problemlərindən biri də həddindən artıq istilik və nəmə çox həssas olmalarıdır. Bu o deməkdir ki, onlar mərkəzdən fermalara göndərilməyi pis keçirirlər. Onlar fermalarda böyük fermenterlərdə yetişdirilə bilər, ancaq bu cür fermenterlər tikintisi və saxlanması olduqca bahalıdır. Bu çatışmazlıqları nəzərə alaraq, Massaçusets Texnoloji Institutunun alimləri mikrobları kiçik "metal-fenol şəbəkə" qabıqları ilə örtmək üçün bir üsul hazırladılar. Bu örtüklər bakteriyaların böyüməsinə və işləməsinə mane olmasa da, istilik və rütubətdən qorunmasını təmin edə bilir. Örtülmüş bakteriyalar hətta dondurularaq qurudula bilər və sonra nəql edilərək toz şəklində kənd təsərrüfatı məhsullarına tətbiq oluna bilər. Komanda dəmir, manqan, alüminium və sink kimi metalları özündə birləşdirən 12 fərqli "metal-fenol şəbəkə" yaratdılar. Bunların hamısı qida əlavələri kimi istifadə üçün təhlükəsiz hesab olunur. Örtüklərdə fenollar adlanan üzvi birləşmələr də var və bunlar əsasən təhlükəsiz hesab olunur. Bütün hallarda, toxum cücərməsi təzə, lakin qoruyucu örtüklə örtülməmiş bakteriyaların əlavə edilməsi ilə müqayisədə 150% yaxşılaşmışdır.
Tədqiqat Journal of the American Chemical Society Au-da dərc edilmişdi.
