Apr 26, 2023 | 14:00 / Maraqlı məlumatlar
Tanınır: Elementlərin atom çəkilərinin müəyyən edilməsi və klassik analitik metodların işlənib hazırlanması.
Ən yüksək mükafat: Kopli medalı (1836)
Yens Yakob Bertselius elektrokimya sahəsində qabaqcıl tədqiqatlar aparan ciddi empirist və metodik eksperimentator idi. O, qeyri-üzvi birləşmələrdəki elementlərin çəkiyə görə müəyyən nisbətlərdə bir-biri ilə əlaqəli olduğunu bildirən sabit nisbətlər qanununu yaratdı. 1819-cu ildə o, 45 elementin atom çəkilərini bildirdi (o zaman yalnız 49 element məlum idi). Həmçinin onun tərəfindən silisium, titan, selen, torium, serium və sirkonium elementlərinin kəşf olduğu qeyd olunur. Bertselius karyerasına həkim kimi başlamışdır, lakin onun mümkün kəşfləri kimyəvi rabitə, elektrokimya və stexiometriya sahələrində olmuşdur. O, kimyəvi analizin müasir üsullarını işləyib hazırladı . Allotropiya, izomeriya və kataliz hadisələrinin öyrənilməsi onun adı ilə bağlıdır. Bertselius üzvi və qeyri-üzvi birləşmələri fərqləndirən ilk kimyaçıdır. O, həmçinin üzvi birləşmələrin, təbii mineralların və müstəsna dərəcədə qeyri-üzvi birləşmələrin, o cümlədən kükürd xloridlərinin elektrokimyəvi dualizmini izah etdi. Bertseliusun fikrincə, həm təbii, həm də sintez edilmiş bütün kimyəvi maddələr onların elektrik cəhətdən əks olan tərkib hissələrini (əsas və turşu, yaxud elektromüsbət və elektronmənfi) identifikasiya yolu ilə müəyyən edilə bilər. Bertselius analitik kimya laboratoriyasında filtr kağızı və rezin borular işlətməyi tövsiyə etdi. O, laboratoriyada çox vaxt keçirmirdi. Əvəzində o, vaxtının çox hissəsini yeni nəzəriyyə və ideyaların düzgün olmadığını sübut etməyə sərf edirdi.