İyn 16, 2022 | 12:00 / Maraqlı məlumatlar
Tokio Texnologiya İnstitutunun bir qrup tədqiqatçısı maye yanacaqların təhlükəsizliyi probleminin həllini təklif edib - alimlər bunu polimer gel şəbəkələri daxilində etməyi təklif ediblər. İstehsalçılar sadə maye yanacaq olan etanolun kimyəvi cəhətdən çarpaz bağlı poli-(N-izopropilakrilamid) gelində saxlanması prosesini nəzərdən keçirdilər.
Onlar PNIPAAm-ın uzun və kimyəvi cəhətdən toxunma polimer zəncirlərində etanol molekullarının tutulmasının onun buxarlanma sürətini azaltmağa kömək edib-etmədiyini sınaqdan keçirdilər. Bunu yoxlamaq üçün tədqiqatçılar etanolla doldurulmuş PNIPAAm gelindən kiçik kürələr yaratdılar və etanolun buxarlanması zamanı kütlənin necə dəyişdiyini qeyd etmək üçün onları elektron tərəziyə yerləşdirdilər. Onlar həmçinin bu təcrübəni gel sferası ilə təxminən səth sahəsi və kütləsi eyni olan ekvivalent dozada etanol ilə həyata keçirdilər. Kimyaçılar müəyyən ediblər ki, etanolun polimer geldə saxlanması yanacağın sürətlə buxarlanması meylini tamamilə azaldır.
Bu, çox güman ki, etanol molekullarının geldə “tutulmuş” olması ilə bağlıdır, bunu professor Hosoya belə izah edir: “Bu polimer geldə kimyəvi cəhətdən qorunan , saysız-hesabsız üçölçülü polimer zəncirləri var. Bu zəncirlər etanol molekullarını müxtəlif fiziki qarşılıqlı təsirlər vasitəsilə birləşdirir, prosesdə onun buxarlanmasını məhdudlaşdırır."
Bu nəticələrin sonrakı nəzəri təhlili nəticəsində komanda mühüm bir nəticəyə gəldi: yüklənmiş PNIPAAm gel sferalarının birinci və əsas yanma mərhələsi sabit temperatur damcı modelinə uyğundur. Bu o deməkdir ki, gelin etanol ilə yanması maye yanacaq damcıları ilə eyni modellə təsvir edilə bilər və bu da onların yanma xüsusiyyətlərinin oxşar olmasını göstərir.
Maye yanacaqlarla işləyərkən ümumi təhlükələrdən biri onların məhdud sahəyə malik qapalı məkanlarda asan alısan qaz buxarları əmələ gəlməklə tez buxarlana bilməsidir. Bu partlayışlara və ya yanğınlara səbəb ola bilər. Bu problemi həll etmək üçün tədqiqatçılar qatılaşdırılmış yanacaqlardan və ya aşağı temperaturda qatı geləbənzər maddələrə çevrilən yanacaqlardan istifadə imkanlarını nəzərdən keçiriblər.
Bu barədə Chemical Engineering Journal yazır.
